A Agrupación Cultural O Galo xorde no ano 1961 en Santiago de Compostela por iniciativa de Mario Orjales Pita, Xulio Maside Medina, Ventura Cores Trasmonte, Salvador García Bodaño, Aurichu Pereira Carballo e Mercedes García Fernández. Non será ata 1962 cando se conformen os estatutos da asociación, cuxa legalización impulsaron Óscar Fernández Refojo, Justo García Díez, Mario Orjales Pita, Salvador García Bodaño e Mercedes García Fernández. A primeira directiva constituirase ao ano seguinte, estando integrada por Xosé María Castroviejo Blanco-Cicerón (presidente), Carlos Herrero Álvarez (tesoureiro), Xusto García (secretario), Antón Santamarina Fernández (vogal) e Xosé Luís Fontenla Rodríguez (vogal). Os cambios na directiva serán sucesivos nos anos seguintes, a excepción da presidencia, que estará ostentada por Xosé Mosquera Stolle durante varios anos. O primeiro acto público desta asociación foi a exposición 20 pintores para a paz, ubicada no Hostal dos Reis Católicos en xuño de 1961. Para a inauguración de dito evento, contouse coa presenza de Vicente Risco, quen pronunciou un discurso titulado “Galicia y la revolución estética”. As actividades que seguirían a esta mostra serían fundamentalmente teatrais (poñendo en escea obras como “As cadeiras” de Ionesco ou “Os vellos non deben de namorarse” de Castelao). Tamén abundaron os recitais poéticos e os concertos (especialmente en colaboración co coro Cantigas e Agarimos e con Voces ceibes). As clases de galego na década dos 60 caracterizaron o quefacer desta organización, impartíndose as mesmas no Instituto Padre Sarmiento e no Colexio Peleteiro. Destacaron ademais as conferencias públicas, moitas delas impartidas por Fernando Mon, o Padre Gándara ou Ricardo Carballo Calero, entre outros. Cabe aludir tamén ao Premio de Teatro Castelao, impulsado polos membros de O Galo animados por Ramón Piñeiro. Celebraríase entre os anos 1963 e 1967, resultando premiados Ángel de la Peña (coa obra “Cando morren os faroles”), Jenaro Mariñas (con “A revolta”) e Xohana Torres (con “Un hotel de primeira sobre o río”). No ano 1966, o premio quedaría deserto, argumentándose a pouca calidade do presentado. Para a dotación económica do galardón (10.000 pesetas), realizábase a coñecida como “Campaña do Peso”, centrada en acadar que 2.000 santiagueses doasen diñeiro. A entrega do premio realizábase nunha cea celebrada no Hostal dos Reis Católicos. Detrás de todas estas aparentemente inofensivas accións de O Galo, atopábanse reivindicacións galeguistas e de liberdade, enmarcadas dentro dun contexto opresivo como era o da ditadura franquista. É por este motivo polo que moitas das actividades organizadas debían ser autorizadas polo Ministerio de Información e Turismo, así como polo Goberno Civil. Non só afectaba este requisito aos actos públicos, senón tamén ás reunións que a xunta directiva celebrase. A traxectoria de O Galo continúa até os nosos días, xa nun contexto diferente, pero mantendo unha dinámica actividade baseada na organización de conferencias, visitas culturais e presentacións de libros.