Esta entidade comarcal foi fundada o 1 de setembro de 1912 polos naturais do val lucense de Lemus residentes na Habana co obxectivo prioritario de socorrer as necesidades dos socios e fomentar a fraternidade entre eles; tamén desexaban procurar para a súa terra natal a creación de escolas, estradas, ferrocarrís, camiños veciñais e outras melloras.
Os socios fundadores, ademais de membos da primeira Xunta Directiva foron: Manuel Díaz y Díaz, José Vázquez, Manuel Losada Pérez, Camilo Somoza López, José González Fernández, José M. Rueda Rodríguez, Alfredo Rodríguez Rodríguez, José González Fernández, Reinaldo González Fernández, David Alvarado García, Salvador Novoa Rodríguez, Benigno Quiroga Dapena, Cándido Gómez Moure, e Antonio Boirán Martínez.
No ano 1918 forman parte do "Comité Pro-Valle de Lemus" que o día 5 de novembro convocou unha xuntanza para organizar unha gran festa-baile coa intención de recadar fondos para os damnificados no incendio que asolara esta comarca galega. Xa en 1922 acordan crear unha casa-escola en Monforte e 1923 aproban o envío de axuda económica que lles solicitaron os seus paisanos de Valverde, no concello de Monforte, para o sostemento dos gastos da escola que xa está a funcionar nesta aldea.
No ano 1935 construíron o seu propio Panteón Social no cemiterio Colón da cidade da Habana.
Dende o ano 1994 é presidente da entidade Eladio Manuel Vázquez Nieto, fillo e sobriño dos fundadores.