Respondendo á iniciativa de José Mª Barreiro, e cunha intensa campaña previa na súa revista "Tierra Gallega", un grupo de galegos residentes na capital uruguaia reuníronse nunha asemblea o día 4 de agosto de 1917. Todos eles desexaban "buscar o rexurdemento da colectividade e a unión de todos os galegos". Este foi o acto precursor da "Casa de Galicia".
Esta entidade naceu como unha sociedade de instrución, recreo, beneficencia, sanidade e protección ao traballo dos galegos que residían no país, seguindo un pouco o exemplo da creación do Centro Gallego da Habana.
A súa primeira xunta directiva estaba integrada por: presidente, Marcial Yáñez; vicepresidentes, Severino Barcala e Pablo García; tesoureiro, Casiano Estévez San Román; vicetesoureiro, Antonio Caamaño; secretario, José María Barreiro e vicesecretario, Jesús Alonso.
Segundo os sesus estatutos o obxectivo da nova entidade foi: "Art. 1º.- (...) una sociedad eminentemente gallega y tiene por objeto: a) fomentar la unión entre gallegos y sus descendientes; b) porporcionar a sus asociados beneficencia, instrucción, fiestas, trabajo y asistencia médica, a domicilio dentro del Departamento de Montevideo o en sus dependencias sociales, y en el interior del país de acuerdo con lo dispuesto en el Artículo 148, dentro de los límites y alcances que fijen las Leyes y disposiciones reglamentarias vigentes.
Art. 2º .- Además de los fines que quedan expresados, "Casa de Galicia", por la razón de su nombre y de los elementos que la forman propenderá, dentro de los recursos y los ingresos especiales o extraordinarios que la Junta Directiva allegue con tal propósito, a lo siguiente: a) honrar a Galicia y fomentar su conocimiento en este país, por los medios que crea más convenientes; b) subvencionar la cultura gallega, promoviéndola entre propios y extraños; c) enaltecer a todas las personas, gallegas o no, que de una forma eminente hayan prestado algún servicio a Galicia; d) procurar el mayor bienestar de la colectividad y defenderla cuando fuere necesario; e) apoyar eficazmente toda acción de progreso que se emprenda a favor de Galicia; f) la sociedad sostendrá relaciones con las entidades regionales establecidas en Galicia o fuera de ella".
Xa no ano da súa fundación inauguran a súa sede social que conta con amplios salóns e fundan o grupo folclórico da entidade, que actuará en todas as reunións festivas da colectividade. O edificio está situado na Avenida 18 de Julio, e conta con amplios salóns, onde se reúnen os socios para as súas actividades sociais e recreativas, secretaría, biblioteca, aulas onde se impartían e imparten cursos de diversa índole a todos os socios. Dispón de catro plantas onde teñen instalados un bar, un restaurante, varios salóns e unha biblioteca "Alfonso R. Castelao", con máis de 7.500 volúmenes de carácter xeral, pero ademáis posúe unha biblioteca técnico-médica "Manuel Albo", con máis de 30.000 volúmenes. Tamén colecciona casetes con voces de personalidades da historia, a arte e a política de España, cos seus correspondentes estudos de grabación e reprodución.
A sección de instrucción destacou sempre pola importancia do seu cometido, representado no pasado pola escola nocturna á que podían concurrir os socios e os seus fillos. Cos anos chegou a ter un instituto de ensinanza na cuarta planta do edificio social, chamado "Manuel Curros Enríquez", con sete profesores en nómina e 300 alumnos, que podían recibir clases de contabilidade, mecanografía, taquigrafía, inglés ou corte e confección.
A beneficencia foi practicada intensamente por esta entidade: moitos paisanos desvalidos, enfermos e sen recursos atoparon na institución o socorro e axudas necesarias e tamén o pago das pasaxes de retorno se o precisaban.
Os servizos sanitarios sempre foron unha prioridade para as directivas do centro: ademais de centros sanitarios e consultorios de saúde, tamén atendían a domicilio aos socios que o precisaban. En 1918 José Mª Barreiro, presidente da entidade, ofreceu ao Dr. M. Albo a direción da Quinta de saúde ou sanatorio de "Casa de Galicia". Este centro sanitario-hospitalario foi medrando e incorporando progresivamente servizos; en 1929, inaugúrase unha policlínica e un pavillón de repouso para mulleres e no ano 1935 constrúen un Sanatorio con todas as modalidades. Hoxe en día toda a atención sanitaria e hospitalaria está integrada no sistema de saúde uruguaio, tratándose dun dos hospitais máis modernos do país, tal como se pode ver na súa páxina web (http://www.casadegalicia.org.uy/) onde aparecen todas os servizos e especialidades ás que poden optar os seus socios.
A sección mutualista da entidade ofrece numerosos beneficios para os socios.
Publicado
Parcial
Borrador
Esta publicación da Casa de Galicia de Montevideo editouse en conmemoración do cincuenta aniversario social, facendo un percorrido pola súa historia; aparece un compendio das actividades realizadas pola institución nestes cincuenta anos, evolución do número de socios, servizos médicos, medios materiais, etc.
Número conservado en formato papel:
1967 (50º aniversario)
Aberto a novos ingresos
A propia institución e Arquivo da Emigración Galega - CdC
Consulta en sala para investigadores e demais persoas interesadas na temática migratoria
Permítese a súa reprodución dixital ou reprográfica