Área de identidade
Código(s) de referencia
Título
Data(s)
- 1940-09-27 - (Creación)
Nivel de descrición
Extensión e medio
1 cartafol con 2 regulamentos
1 cartafol con 1 boletín
1 caixa e 1 PDF con 1 memoria
Área de contexto
Nome do/a creador/a
Historia administrativa
Nos anos 20 existiu un Centro Gallego de Nova York que chegou a ter un edificio en propiedade, situado en Union Square que, naquel tempo, era o orgullo da comunidade galega, e no que se instalaron outras sociedades españolas. Pero a gran depresión económica que azotaba o país acabou coa institución. Moitos dos socios pasaron a formar parte doutras sociedades hispanas como a “Sociedad Benéfica Española”, “La Nacional” e durante a Guerra Civil, polo “Frente Popular Antifascista Gallego”.
Acabada á guerra, durante a visita de Castelao a Nova York, o Frente Popular Antifascista Gallego transformouse en “Unity Gallega of the United States”, mellor coñecida como “Casa Galicia”. Nas primeiras reunións dos fundadores falouse da necesidade de ter un lugar propio onde os galegos se poideran reunir e satisfacer o anhelo de conservar a lingua, folklore, música e valores culturais.
No regulamento societario recóllese unha Declaración de Principios na que se manifesta o seu propósito de agrupar a todos os galegos de Estados Unidos, para así ter unha única representación ante as demáis colectividades do país e velar polo bo nome de Galicia. As finalidades da entidade aparecen recollidas nos Estatutos: “protección e axuda mutua aos asociados; instrución, cultura e recreo nos seus conceptos; cultivo das relacións fraternais coas demáis sociedades de fala española, institucións e pobos do país no que vivimos, inculcando nos seus membros o respeto e a obediencia as súas leis; cooperación coas demáis sociedades rexionais, donde queira que se atopen, na xestión do progreso social e económico da nosa rexión, no que sexa compatible coa declaración de principios”.
Uns anos máis tarde, en 1946, acabada de rematar a guerra mundial, Alfonso R. Castelao volveu a Nova York e foi nomeado o “primer socio honorario”. Dende 1951, a Casa Galicia honra a súa memoria anualmente.
Ao longo dos anos esta sociedade tivo un impacto positivo na colectividade hispana de Estados Unidos, sendo unha asociación de referencia na defensa da cultura e dos valores hispanos. En setembro de 1940, conseguiuse mercar unha sede social, que un ano despois foi destruída polo lume. Co seguro de incendios e a aportación financieira dos socios, fíxose con outra sede nun piso do nº. 105 Oeste da Calle 63, pero co crecemento da sociedade foi necesario mercar un edificio propio, no 113 Oeste da Calle 59. O edificio era vello e precisaba de moitos arranxos, e os socios prestaron toda a súa colaboración, tanto traballando como achegando cartos propios.
Foi nesta Casa Galicia da Calle 59 onde se crearon os primeiros grupos artísticos (baile,gaitas, rondalla, ect.) e se inició toda clase de actividade cultural, e a organización de festivais para recadar fondos co fin de sufragar os gastos da entidade. Entre as actividades da asociación son as actuacións dos grupos folclóricos as máis destacadas, que lle dan ademais unha identidade propia. Actúan ante os socios pero tamén participan anualmente no desfile do Día da Raza pola Quinta Avenida, noutros desfiles, na televisión, en universidades e noutras actuacións en Estados Unidos, España e Porto Rico.
Ademais das actividades culturais e sociais, en beneficio da comunidade galega, española e hispana de Nova York, tamén se interesou en fortalecer as relacións con Galicia: patrocinou moitas festas para a recadación de fondos co obxecto de beneficiar á Real Academia Gallega, á Cociña Económica, ao Sanatorio Marítimo de Oza, á Fundación Penzol de Vigo, ao Asilo de Ancianos de Lugo e outras institucións, nos anos máis difíciles que atravesou Galicia; enviou axudas económicas para as vítimas de naufraxios nos mares galegos, as inundacións de Valencia en 1959, o furacán de Porto Rico ou os terremotos de Chile (1960) e Perú (1970). Tamén enviou doazóns para as escolas de Castro Caldelas, Cecebre, Bañobre, etc. Unha das actividades máis destacadas da colonia española en Nova York foi iniciada por Casa Galicia, unha homenaxe a Severo Ochoa, gañador do premio Nobel en 1959, en medicina e fisioloxía.
Debido á construción do Coliseum, o concello de Nova York expropiou a sede da entidade e o edificio foi destruído. Mudouse entonces para o número 153 da Calle 64. Nembargantes, este edificio tamén foi expropiado en 1958, para darlle paso ao Lincoln Center. Esta vez mercou un novo edificio na Calle 41 e Novena Avenida. Pero de novo o concello expropiouno para a expansión do Port Authority Bus Terminal. En 1969, mercou o Wedster Hall, no 119 da Calle 11, entre as avenidas Tercera e Cuarta, esta vez pagando ao contado por un edificio, cun salón principal con capacidade para unhas 3.000 persoas. As numerosas expropiacións sempre resultaron favorabéis dende un punto de vista económico para a Casa Galicia.
O crecemento das capacidades físicas nesta nova sede, levou á expansión das actividades culturais e recreativas. En 1993, tendo en conta que un gran número dos socios residían en Queens, mercouse unha segunda sede, no 39-22 da Calle 30, en Long Island City, pero en diciembre del 1994 se inauguró finalmente el local actual situado en 37-09 31st Avenue, Astoria, Queens. A propiedad de Manhattan está alugada.
Entre as súas actividades recreativo-culturais destaca o seu grupo de baile con músicos (creado nos anos 40), un coro e un grupo de gaitas; en 1972 funda un grupo de gaitas chamado "Terra a Nosa" e o ballet galego "Lembranzas galegas". Tamén contan co Coro "Airiños" e unha rondalla.
Un dos directivos máis senlleiros da institución foi Emilio Flórez (presidente nos anos 1944-47, 1951-52, 1959-60, 1965-72 e 1974-76).
Na actualidade están nun momento de "impasse" tanto por problemas económicos de mala xestión como pola avanzada idade dos seus socios.
Repositorio
Historia do arquivo
Fonte inmediata de adquisición ou transferencia
Área de contido e estructura
Alcance e contido
Este fondo contén a seguinte documentación:
Conservada en formato papel:
Regulamento da sociedade "Casa Galicia de Unidad Gallega"
Regulamento da sociedade "Casa Galicia. Unidad Gallega de los EE. UU." (02/1971)
"Boletín informativo de Casa de Galicia"
Memoria "Casa de Galicia de Unidad Gallega"
Conservada en formato dixital:
Algúns números da memoria "Casa de Galicia de Unidad Gallega"
Valorización, destrucción e programación
Acumulacións
Aberto a novos ingresos
Sistema de arranxo
Área de condicións de acceso e uso
Condicións que rixen o acceso
Consulta en sala para investigadores e demais persoas interesadas na temática migratoria
Condicións
Permítese a súa reprodución dixital ou reprográfica
Idioma do material
- Español
Escritura do material
- latino
Notas de lingua e escritura
Características físicas e requerimentos técnicos
Fotocopias
Para a visualización dos documentos en formato pdf requírese un ordenador, que se pon a disposición dos investigadores.
Instrumentos de descrición
Área de materiais relacionados
Existencia e ubicación de orixinais
A propia institución
Existencia e localización de copias
Arquivo da Emigración Galega - CdC
Unidades de descrición relacionadas
Área de notas
Identificador(es) alternativo(s)
Puntos de acceso
Lugares
Persoas e entidades
Puntos de acceso xénero/forma
Área de control da descrición
Identificador da descrición
Identificador da institución
Regras e/ou convencións usadas
NOGADA
Estado de elaboración
Nivel de detalle
Datas de creación revisión eliminación
Creado por Adriana Cousillas o 22/04/2019
Idioma(s)
- galego
Escritura(s)
- latino