Área de identidade
Código(s) de referencia
Título
Data(s)
- 1905-12-10 - (Creación)
Nivel de descrición
Extensión e medio
1 carpeta con documentación, correspondencia, estatutos, 1 regulamento
1 carpeta con publicacións societarias
1 rollo de microfilm con 1 publicación
Área de contexto
Nome do/a creador/a
Historia administrativa
Xa a fins do século XIX moitos dos betanceiros residentes en Bos Aires reuníanse na zona do vello Palermo para celebrar as festas patronais de San Roque. Estes encontros impulsaron a necesidade de encauzar por medio dunha institución a solidariedade cara aos paisanos que quedaban na súa terra ou aos que emigraban cara estas terras totalmente desprotexidos. A súa fundación oficial data do 10 de decembro de 1905 e xa nos seus estatutos recollen como fin primordial estreitar os lazos de unión entre todos os nativos de Betanzos e o seu partido xudicial que residían na Arxentina, así como manter relacións de amizade coas sociedades galegas en Galicia e fóra dela.
Entre os seus obxectivos destacan ademais fomentar a axuda entre os socios, sexa proporcionando traballo ou outra ocupación, de acordo ás actividades de cada un e prestar toda axuda material e moral; atender, amparar, defender e repatriar aos betanceiros necesidos, cos recursos do centro; celebrar veladas literario-musicais, reunións sociais deportivas, festas campestres e toda clase de xogos lícitos, para a expansión dos socios e das súas familias; contribuír á maior cultura e instrución dos asociados, organizando conferencias instrutivas, creando unha biblioteca e salas de lectura de publicacións rexionais, nacionais e extranxeiras.
O seu lema foi "Por Betanzos, a cultura e a solidariedade entre os seus fillos".
Pouco despois da súa fundación comeza a editar unha revista social, titulada "Betanzos", cunha tirada de 11.000 exemplares e que aínda hoxe se segue a publicar. Tamén publica outras revistas como "Nueva Historia", editada pola subcomisión xuvenil do centro e colabora con outras institucións para a edición de "Nueva Galicia"; así como numerosos folletos e memorias sociais.
Esta entidade estivo tradicionalmente moi vinculada coas ideas de esquerdas e amosou sempre o seu apoio a IIª República española e ao nacionalismo galego, vinculándose a ela persoeiros destacados como Castelao (presidente honorario), Ramón Suárez Picallo, Antón Alonso Ríos, Elpidio Villaverde, Andrés Beade Dopico, Osvaldo Dans Varela, etc.
En 1950 crea un grupo de baile e danza "César Quiroga", formado por 22 bailaríns e un corpo de gaitas "Sementeira" e en 1952 forman a coral "Os Rumorosos" e un conxunto de gaiteiros "Betanzos", que actuou con grande éxito nas festas da colectividade deses anos. No ano 1975 comeza a funcionar unha escola de danzas.
Moitas das súas actividades recreativas e culturais están centradas na celebración das súas festas de agosto, creando no ano 1970 a Iª Semana de Betanzos en Buenos Aires, con exposición de pinturas, mostras do libro galego, festivais folclóricos e a edición dun xornal.
Repositorio
Historia do arquivo
Fonte inmediata de adquisición ou transferencia
Área de contido e estructura
Alcance e contido
Este fondo contén a seguinte documentación:
Conservada en formato papel:
- Estatutos (1952)
- Reglamento de las Escuelas García Hermanos de Betanzos (1915)
- Carta á Radio Galega (1995)
- Carta de Castelao (1948)
- 2 cartas cunha solicitude da Federación de Sociedades Gallegas ao Parlamento Galego
- Folleto sobre Antolín Faraldo (1954)
- Folleto "Betanzos honra a sus mártires" (2001)
- 5 recortes de prensa con artigos adicados ao Centro Betanzos
- 7 programas
- Monografía con motivo da celebración do Día de Galicia: "Coral Galega Os Rumorosos" (1942)
- Biografía de Domingo Maza Calvo (1966)
- Comunicacións presentadas ao VI Pleno do Consello de Comunidades Galegas (2000)
- Actas do I Congreso da Emigración Galega (1956)
- Denuncia da persecución do galego (1954)
- Boletín "Centro Social Betanzos"
- Boletín "Centro Betanzos"
- Publicación "Centro Betanzos : 100º aniversario"
Conservada en formato papel e microfilme:
- Revista Betanzos
Valorización, destrucción e programación
Acumulacións
Aberto a novos ingresos
Sistema de arranxo
Área de condicións de acceso e uso
Condicións que rixen o acceso
Consulta en sala para investigadores e demais persoas interesadas na temática migratoria
Condicións
Permítese a súa reprodución dixital ou reprográfica
Idioma do material
- Español
Escritura do material
- latino
Notas de lingua e escritura
Características físicas e requerimentos técnicos
Os documentos microfilmados precisan dun lector, que se pon a disposición dos investigadores.
Instrumentos de descrición
Área de materiais relacionados
Existencia e ubicación de orixinais
A propia institución
Existencia e localización de copias
Arquivo da Emigración Galega - CdC
Unidades de descrición relacionadas
Área de notas
Identificador(es) alternativo(s)
Puntos de acceso
Lugares
Persoas e entidades
- Centro Betanzos (Tema)
Puntos de acceso xénero/forma
Área de control da descrición
Identificador da descrición
Identificador da institución
Regras e/ou convencións usadas
NOGADA
Estado de elaboración
Nivel de detalle
Datas de creación revisión eliminación
Creado por Adriana Cousillas o 21/02/2019
Idioma(s)
- galego
Escritura(s)
- latino