Subseries 01 - Fomento de la Instrucción Gallega : Órgano de la Sociedad Pro Escuela en Bandeira

Identity area

Reference code

ES GA 15078 ACCG AEG-01-AE-AR-SocBan-07-04-01

Title

Fomento de la Instrucción Gallega : Órgano de la Sociedad Pro Escuela en Bandeira

Date(s)

  • 1909-08-15 - (Creation)

Level of description

Subseries

Extent and medium

1 xornal

Context area

Name of creator

(1909-03-20. Non existe na actualidade)

Administrative history

Esta sociedade foi fundada por un grupo de emigrantes naturais das parroquias de Manduas, Moalde, Chapa, Piñeiro, Lamela e Cervaña, do concello pontevedrés de Silleda, que residían na República Arxentina. A idea foi iniciativa de Ramón Otero e José M. López, que convocaron os seus paisanos co obxectivo de «fundar en Bandeira una escuela laica teniendo en cuenta que no escapará a su clara inteligencia los múltiples beneficios que aportaría».
Na acta fundacional constan como socios fundadores, ademais dos xa mencionados, Manuel Otero, Manuel Carnota, Manuel Abades, Manuel Peña, Andrés Gamallo, Andrés Ouzande, José Lodeiro, Manuel Matos, Adolfo Calveiro, Ramiro Abades, Jesús Lodeiro, Benigno M. Viz, Manuel Camino e Rudesindo López, que foi elixido como primeiro presidente social.
Coa idea de difundir os seus propósitos, aprobouse a edición dun voceiro social chamado "Fomento de la Instrucción Gallega". Este serviu de canle de unión entre a sociedade e os seus veciños da Bandeira. Non só daba noticias das actividades sociais e de temas relacionados coa educación, sempre dende postulados progresistas e laicos, senón que tamén loitaba pola defensa do agrarismo e dunha política progresista na súa terra natal.
Para conseguir fondos organizaba festivais, banquetes e diversas subscricións e, por suposto, cobraba as cotas sociais. Estes fondos serviron para a compra dun soar e para a construción do edificio escolar. Isto non se levou a bo termo ata 1927, ano en que se mercaron uns terreos na parroquia de Manduas e, pouco despois, comezaron as obras da escola. As xestións para a construción da escola realizounas Luciano Folgar, representante da entidade na Bandeira. A entidade arxentina mandou nun primeiro momento 10 000 pesetas, cantidade que se foi incrementando ata as preto de 33 900 pesetas en que se presupostou o edificio.
A escola foi inaugurada en setembro de 1930 cunha matrícula de máis de 60 alumnos e alumnas naturais da Bandeira e das parroquias veciñas. Estaba dotada dunha ampla biblioteca e dispoñía de mobiliario e material educativo moderno enviado dende Arxentina, que causaba grande admiración na prensa da época.
A pesar do éxito no funcionamento da escola, en 1934 clausúranse as clases, pois coa chegada da República a sociedade consideraba que o labor que facía a prol da educación debía ser asumido polo Estado. O edificio pasou a converterse en sede da Casa do Pobo e Biblioteca Popular.
A entidade bonaerense seguiu a loitar pola cultura dos seus veciños e continuou mandando caixas cheas de libros de todo tipo de temáticas, aínda que prevalecían os temas relacionados coa agricultura e a gandaría.
Ademais, a sociedade sempre apoiou economicamente as iniciativas agraristas e de progreso na súa terra. Nos anos 40, durante a posguerra, tivo lugar a expropiación do edificio. É entón cando a sociedade renovou os estatutos e centrou a súa actuación na axuda mutua dos socios e nas actividades recreativas. Tamén cambiou de nome e pasou a denominarse Residentes de Bandeira en Buenos Aires.

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Content and structure area

Scope and content

Esta publicación societaria informa das actividades da sociedade instructiva «Pro-Escuela en Bandeira» e achega aos seus socios as noticias da súa localidade natal e de Galicia («Notas locales», «Información Regional»). Tamén contén abundantes colaboracións literarias e artigos de temática variada, entre os que citamos «Sección Argentina», na que Saga Tevama reflexiona sobre diversos aspectos educativos e pedagóxicos, temática que se repite en numerosos artigos.

Números conservados en formato papel (fotocopias):

  • 1909: n. 2-5
  • 1910: n. 6-17
  • 1911: n. 18-21

Appraisal, destruction and scheduling

Accruals

System of arrangement

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Consulta en sala a todos os investigadores e demais persoas interesadas na temática migratoria

Conditions governing reproduction

Permítese a súa reprodución dixital ou reprográfica

Language of material

  • Spanish

Script of material

  • Latin

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Fotocopias

Finding aids

Allied materials area

Existence and location of originals

A propia institución

Existence and location of copies

Arquivo da Emigración Galega - CdC

Related units of description

Related descriptions

Notes area

Note

O AEG conserva o libro: Fomento de la Instrucción Gallega / X. M. Malheiro, coord. (2002), coa edición facsimilar do xornal.

Alternative identifier(s)

Access points

Name access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

NOGADA

Status

Draft

Level of detail

Partial

Dates of creation revision deletion

Language(s)

  • Galician

Script(s)

  • Latin

Sources

Accession area