Subserie 01 - Fomento de la Instrucción Gallega : Órgano de la Sociedad Pro Escuela en Bandeira

Área de identidad

Código de referencia

ES GA 15078 ACCG AEG-01-AE-AR-SocBan-07-04-01

Título

Fomento de la Instrucción Gallega : Órgano de la Sociedad Pro Escuela en Bandeira

Fecha(s)

  • 1909-08-15 - (Creación)

Nivel de descripción

Subserie

Volumen y soporte

1 xornal

Área de contexto

Nombre del productor

(1909-03-20. Non existe na actualidade)

Historia administrativa

Esta sociedade foi fundada por un grupo de emigrantes naturais das parroquias de Manduas, Moalde, Chapa, Piñeiro, Lamela e Cervaña, do concello pontevedrés de Silleda, que residían na República Arxentina. A idea foi iniciativa de Ramón Otero e José M. López, que convocaron os seus paisanos co obxectivo de «fundar en Bandeira una escuela laica teniendo en cuenta que no escapará a su clara inteligencia los múltiples beneficios que aportaría».
Na acta fundacional constan como socios fundadores, ademais dos xa mencionados, Manuel Otero, Manuel Carnota, Manuel Abades, Manuel Peña, Andrés Gamallo, Andrés Ouzande, José Lodeiro, Manuel Matos, Adolfo Calveiro, Ramiro Abades, Jesús Lodeiro, Benigno M. Viz, Manuel Camino e Rudesindo López, que foi elixido como primeiro presidente social.
Coa idea de difundir os seus propósitos, aprobouse a edición dun voceiro social chamado "Fomento de la Instrucción Gallega". Este serviu de canle de unión entre a sociedade e os seus veciños da Bandeira. Non só daba noticias das actividades sociais e de temas relacionados coa educación, sempre dende postulados progresistas e laicos, senón que tamén loitaba pola defensa do agrarismo e dunha política progresista na súa terra natal.
Para conseguir fondos organizaba festivais, banquetes e diversas subscricións e, por suposto, cobraba as cotas sociais. Estes fondos serviron para a compra dun soar e para a construción do edificio escolar. Isto non se levou a bo termo ata 1927, ano en que se mercaron uns terreos na parroquia de Manduas e, pouco despois, comezaron as obras da escola. As xestións para a construción da escola realizounas Luciano Folgar, representante da entidade na Bandeira. A entidade arxentina mandou nun primeiro momento 10 000 pesetas, cantidade que se foi incrementando ata as preto de 33 900 pesetas en que se presupostou o edificio.
A escola foi inaugurada en setembro de 1930 cunha matrícula de máis de 60 alumnos e alumnas naturais da Bandeira e das parroquias veciñas. Estaba dotada dunha ampla biblioteca e dispoñía de mobiliario e material educativo moderno enviado dende Arxentina, que causaba grande admiración na prensa da época.
A pesar do éxito no funcionamento da escola, en 1934 clausúranse as clases, pois coa chegada da República a sociedade consideraba que o labor que facía a prol da educación debía ser asumido polo Estado. O edificio pasou a converterse en sede da Casa do Pobo e Biblioteca Popular.
A entidade bonaerense seguiu a loitar pola cultura dos seus veciños e continuou mandando caixas cheas de libros de todo tipo de temáticas, aínda que prevalecían os temas relacionados coa agricultura e a gandaría.
Ademais, a sociedade sempre apoiou economicamente as iniciativas agraristas e de progreso na súa terra. Nos anos 40, durante a posguerra, tivo lugar a expropiación do edificio. É entón cando a sociedade renovou os estatutos e centrou a súa actuación na axuda mutua dos socios e nas actividades recreativas. Tamén cambiou de nome e pasou a denominarse Residentes de Bandeira en Buenos Aires.

Institución archivística

Historia archivística

Origen del ingreso o transferencia

Área de contenido y estructura

Alcance y contenido

Esta publicación societaria informa das actividades da sociedade instructiva «Pro-Escuela en Bandeira» e achega aos seus socios as noticias da súa localidade natal e de Galicia («Notas locales», «Información Regional»). Tamén contén abundantes colaboracións literarias e artigos de temática variada, entre os que citamos «Sección Argentina», na que Saga Tevama reflexiona sobre diversos aspectos educativos e pedagóxicos, temática que se repite en numerosos artigos.

Números conservados en formato papel (fotocopias):

  • 1909: n. 2-5
  • 1910: n. 6-17
  • 1911: n. 18-21

Valorización, destrucción y programación

Acumulaciones

Sistema de arreglo

Área de condiciones de acceso y uso

Condiciones de acceso

Consulta en sala a todos os investigadores e demais persoas interesadas na temática migratoria

Condiciones

Permítese a súa reprodución dixital ou reprográfica

Idioma del material

  • español

Escritura del material

  • latín

Notas sobre las lenguas y escrituras

Características físicas y requisitos técnicos

Fotocopias

Instrumentos de descripción

Área de materiales relacionados

Existencia y localización de originales

A propia institución

Existencia y localización de copias

Arquivo da Emigración Galega - CdC

Unidades de descripción relacionadas

Descripciones relacionadas

Área de notas

Notas

O AEG conserva o libro: Fomento de la Instrucción Gallega / X. M. Malheiro, coord. (2002), coa edición facsimilar do xornal.

Identificador/es alternativo(os)

Puntos de acceso

Puntos de acceso por autoridad

Tipo de puntos de acceso

Área de control de la descripción

Identificador de la descripción

Identificador de la institución

Reglas y/o convenciones usadas

NOGADA

Estado de elaboración

Borrador

Nivel de detalle

Parcial

Fechas de creación revisión eliminación

Idioma(s)

  • gallego

Escritura(s)

  • latín

Fuentes

Área de Ingreso