Área de identidade
Código(s) de referencia
Título
Data(s)
- 1907-10-07 - (Creación)
Nivel de descrición
Extensión e medio
1 carpeta coa acta de constitución, 1 libro de actas, 1 regulamento, 10 documentos e 5 memorias
1 carpeta con 1 borrador, 7 regulamentos, 7 circulares, 8 listaxes, 5 modelos
1 carpeta con correspondencia, documentación relativa ao Panteón social e documentación relativa á Escolas
1 carpeta con facturas
1 memoria
PDF coa acta de constitución, 4 libros de actas, 1 borrador, 2 regulamentos, 1 inventario, 1 contrato, 5 memorias, 2 libros de rexistro, 1 libro de contabilidade e 19 fotografías
Área de contexto
Nome do/a creador/a
Historia administrativa
Esta sociedade foi fundada na cidade da Habana por un grupo de emigrantes da comarca da Terra Chá (Lugo) que eran naturais dos concellos de Vilalba, Trasparga, Xermade, Muras, Cospeito e Abadín.
Entre os seus fundadores podemos citar a Manuel Arias, Juan Iglesias, Benigno Paz, Francisco Fernández, Crisanto Leal, Lucas Tenreiro, Aniceto González, Clemente Teniente, Ramón Ladra, Francisco Naveiro, Cosme Sacido, Antonio Paz, Agustín López, P. Vicente Vázquez, Manuel Villares, Jesús Castro, Eduardo Bello, Ramón Hermida, Manuel Seijido, Pedro Castro, Jesús Naseiro, Rosendo Iglesias, Andrés Pena, Francisco Otero, Pedro Castelo, Manuel Eumil, Santiago Prieto, José Hermida, Jesús Leal, Jesús Ledo, Ramón Gato, Ramón Carballido, Angel Yáñez, José Soto, Agustín González, Alejo López, Antonio Bello, Domingo Airado, Manuel González, José Castro, Antonio Pardo, Andrés Varela, Aquilino Soto, José María Balsa, Ramón Arias, José María Fernández, Vicente Iglesias, Manuel Bello, Manuel Naveiro, Andrés Sacido, Lorenzo Naveiro, Federico Ladra, Gabriel Ladra, Ramón Eumil, José Paz e Fermín F. Barro.
Foi creada coa finalidade de construír un colexio onde recibirían ensinanza os naturais das parroquias de Santaballa, Mourence, Vilalba, Lanzós, Lousada, Vilapedre, Burgás, Codesido, Gondaísque, Tardade e Distriz, que pertencían en 1907 aos concellos de Vilalba e Xermade.
No ano 1912 aproban en asemblea o inicio das obras de construción dun edificio que funcionaría como escola en Santaballa para todos os nenos e nenas da parroquia. En 1914 envían, a través de Agustín López, presidente da sociedade Unión Villalbesa, de viaxe por Galicia, a cantidade de 5500 pesetas para iniciar os traballos de construción do edificio; nesta tarefa participaron activamente moitos dos veciños.
Para axilizar as obras organizan unha comisión en Santaballa encargada de vixiar os traballos e o funcionamento das escolas; esta comisión estaba formada por Benito Prieto e Domingo Pérez e acabou convertida nunha delegación da Sociedade co mesmo nome e que aínda existe na actualidade.
En 1915, no lugar de Barreiro, inauguran outro edificio escolar, no que os veciños axudaron coa doazón das vigas e co carrexo da pedra necesaria.
Os edificios da súa propiedade foron sostidos economicamente dende a Habana ata a chegada da República, cando pasan a titularidade municipal.
No ano 1953 a Liga Santaballesa cambia os seus estatutos e pasa a ser unha sociedade de beneficencia e protección mutua, fins que segue a ter na actualidade.
Repositorio
Historia do arquivo
Fonte inmediata de adquisición ou transferencia
Área de contido e estructura
Alcance e contido
Este fondo contén a seguinte documentación:
Conservadas en formato dixital e impreso:
Acta de constitución (1907)
Borrador do Regulamento (1907)
Regulamento da Xunta Administrativa (1917)
Regulamento do Colexio dos anos 1918-1919
Inventario e balance (1917)
Contrato de arrendamento (1936)
Memoria social (1907-1909)
Memoria social (1910-1915)
Memoria social (1919)
Conservada en formato impreso:
Documentación da Escola de Fontepisón
4 relacións de alumnos
9 inventarios de enseres
Documentación relativa aos mestres
Conservada en formato dixital:
Libro de Actas das reunións das Xuntas Directivas (1917-1937)
Libro de Actas das reunións das Xuntas Directivas (1939-1947)
Libro de Actas das eleccións e tomas de posesión (1938-1971)
Libro de Actas das reunións das Xuntas Xerais de Socios (1917-1938)
Memoria social (1920)
Memoria social (1927)
Libro de rexistro de socios (1909-1916)
Libro de rexistro de socios (1938-1945)
Libro de contabilidade (1909-1918)
19 fotografías
Conservada en formato papel:
Bases e Regulamento (1907) (fotocopias)
Regulamento (1917) (fotocopias)
Estatutos xerais e Regulamentos interiores (1917) (fotocopias)
Regulamento xeral (1931) (fotocopias)
Regulamento xeral (1942) (fotocopias)
Regulamento (1970) (orixinal e fotocopias)
Documentación relativa ao Panteón social (fotocopias)
10 documentos sobre o Colexio (fotocopias)
Libro de actas das reunións da Sección de Propaganda e dos Comités de damas e de festas (1930) (fotocopias)
Correspondencia (fotocopias)
Memoria da Sección de Propaganda (1927-1928) (fotocopias)
Memoria (1907-2007)
7 circulares (fotocopias)
8 listaxes de socios (fotocopias)
Facturas
5 modelos (fotocopias)
Memoria social (1916-1922) (fotocopias)
Valorización, destrucción e programación
Acumulacións
Aberto a novos ingresos
Sistema de arranxo
Área de condicións de acceso e uso
Condicións que rixen o acceso
Consulta en sala para investigadores e demais persoas interesadas na temática migratoria
Condicións
Permítese a súa reprodución dixital ou reprográfica
Idioma do material
- Español
Escritura do material
- latino
Notas de lingua e escritura
Características físicas e requerimentos técnicos
Para a visualización dos documentos en formato pdf requírese un ordenador, que se pon a disposición dos investigadores.
Fotocopias.
Instrumentos de descrición
Área de materiais relacionados
Existencia e ubicación de orixinais
A propia institución
Existencia e localización de copias
Arquivo da Emigración Galega - CdC
Unidades de descrición relacionadas
Área de notas
Identificador(es) alternativo(s)
Puntos de acceso
Lugares
- América » Antillas » Cuba » A Habana
- Europa » España » Galicia » Lugo (Provincia) » Vilalba » Santaballa
Persoas e entidades
Puntos de acceso xénero/forma
Área de control da descrición
Identificador da descrición
Identificador da institución
Regras e/ou convencións usadas
NOGADA
Estado de elaboración
Nivel de detalle
Datas de creación revisión eliminación
Creado por Adriana Cousillas o 22/08/2019
Idioma(s)
- galego
Escritura(s)
- latino