Subserie 01 - Memoria e balance do ano 1949

Este centro foi creado pola fusión das sociedades ourensás "Centro Nogueira de Ramuín", "Sociedad Cultural Nogueira de Ramuín", "Sociedad Hijos del Ayuntamiento de Pereiro de Aguiar" e "Sociedad Cultural y Recreativa del Ayuntamiento de Esgos".
En marzo dese mesmo ano intégrase tamén a "Unión Provincial Orensana".
Son fundadores desta nova entidade Antonio R. Rodríguez, Alfonso Fernández Pol, Severino Gallego, Enrique A. González, Claudio Fernández, primeiro presidente social, Jesús Alonso, Luis Guede, Jesús Sinde, entre outros.
Esta sociedade defende o ideario da "Federación de Sociedades Gallegas de la República Argentina" á que está adherida. No seu programa de actuación detallan os seus obxetivos: crear bibliotecas populares en toda a provincia de Ourense; fundar unha gran biblioteca en Bos Aires, estabelecendo unha sección especial dedicada aos libros de ensinanza para nenos e adultos; protexer e axudar mutualmente aos socios para defender os seus dereitos; fomentar a cultura galega, o recreo como expresión de familiaridade, e especialmente o deporte, como medio de perfección física.
O 14 de novembro de 1944 edítase o primeiro número do xornal "El Orensano", voceiro social desta entidade; máis tarde pasou a publicarse baixo a cabeceira de "Opinión Gallega" conxuntamente co "Centro Pontevedrés".
A súa editorial "As Burgas" editou por vez primeira a obra de Castelao "Sempre en Galiza".
No ano 1945 inaugura na súa sede social un conservatorio musical dirixido por Herminia Cano e no ano 1946 crea un coro de gran prestixio na colectividade galega, chamado "Terra Nosa".
Dende 1950 suprimiu a concesión dos beneficios mutuais para limitarse ás actividades culturais e recreativas. Entre éstas cabe destacar a creación do "Día dos mártires galegos". Organiza numerosas exposicións de arte galega (escultura, pintura, debuxo, fotografías, etc.) realizadas nos seus salóns.
En 1952 edita un álbum de cinco discos dobres, nos que foron gravadas trece cancións galegas coa colaboración do coro da entidade, baixo a dirección do mestre, Isidro B. Maiztegui.
En 1979 os socios aproban en asemblea xeral a fusión do centro cos outros tres provinciais existentes na Arxentina, para formar o "Centro Galicia de Buenos Aires".