Fondo AE-BR-SMSPau - Sociedade hispano brasileira de socorros mútuos, instruçâo e recreio

Este centro foi creado polos membros máis destacados e concienciados da colectividade española, que residía en Sâo Paulo, a finais do século XIX. Entre os seus promotores e fundadores pódese citar a Joaquín Aparicio Mayol, primeiro presidente da entidade, José Aparicio Martí, José Valentín de Diego, Manuel Rodríguez, José Eirós, Higinio Bisbal ou José Roldán Rocoy.
Fundado co nome de “Sociedade española de socorros mutuos e instrucción”, a súa principal finalidade era proporcionar saúde a todos os emigrantes enfermos e sen recursos, ademais de proporcionar socorros e axudas económicas en casos de necesidade puntual; contemplan también dar instrución básica aos nenos, fillos de emigrantes, que a necesitaran, tal e como quedan reflexados nos seus primeiros estatutos sociais: “tiene por objeto: a) atender el restablecimiento de la salud, proporcionando a los enfermos socorros médico-farmacéuticos y pecuniarios; b) propender, por medio de la cooperación moral y material, al fomento de la cultura, al esparcimiento del espíritu y al bienestar social; c) interponer toda su influencia moral para la defensa de sus asociados, en casos de manifiesta e ilegal persecución, por parte de cualesquiera poderes o entidades; d) intervenir en los asuntos de la colonia española que guarde relación con su progreso y buen nombre; e) contribuir a la disminución de los daños producidos por grandes calamidades públicas”.
En 1900 inaugura la Farmacia social para facilitar de manera gratuíta los medicamentos a sus socios. En 1902 creou a Caixa de Fondos para la repatriación de aqueles socios que por enfermidade non estiveran en condicións de traballar e quixeran voltar á patria. Meses despois tamén funda a Caixa de fondos para axudar economicamente ás viúvas e orfos necesitados de todos os membros da colectividade.
En 1919 fusionouse coa “Sociedade de Beneficencia Española” que tiña uns fins moi similares.
Para conseguir fondos cos que realizar as súas numerosas actividades organiza romarías e festas, e coas cotas sociais, van levando a cabo o seu labor benéfico.
A partir de 1921 comeza unha campaña para a adquisición dunha sede social propia, onde instalar todos os servizos médico-farmacéuticos e tamén dous amplios salóns, que cando non empregaba eran alugados a outras institucións da cidade. En 1938 consegue rematar de pagar a sede que aínda hoxe é súa. A partir de aí comeza a xuntar cartos para construír o soñado Hospital, organizando festivais, campañas de captación de fondos etc.
Debido ás leis brasileiras, en 1942 pasan a denominarse “Sociedade brasileira de socorros mútuos” e aproba uns novos estatutos nos que se seguía dando prioridade á axuda benéfica aos seus asociados e á colectividade. Será en 1948, baixo a presidencia de Rafael Coca, cando a sociedade pase a denominarse como a coñecemos actualmente.
Tras unha época de crise económica da entidade, que incluso perdeu o solar que chegara a mercar para construír o ansiado hospital, a directiva deu unha viraxe nas súas finalidades, adaptándose aos novos tempos que estaba a vivir a colectividade. Aproba así abandonar a construción do hospital, pois agora xa o mesmo estado brasileño tiña implantado un sistema sanitario para a poboación, e decide construír instalacións deportivas e sociais para convertilo nun clube moderno e así atraer ás novas xeracións (en 1965, tivo lugar a inauguración das piscinas olímpicas, e creouse un restaurante e un bar ao que puideran acudir todos os socios e demais veciños de Sâo Paulo; neses anos tamén se instalou unha biblioteca e pistas para realizar atletismo, campos de futbol etc). todo sen esquecer a súa vertente hispana.
Comeza unha nova etapa centrada nas actividades recreativas e deportivas.
Nos anos 70 moitas das entidades españolas que había en Sâo Paulo, deciden integrarse nesta sociedade debido ao descenso de socios e que a idea da unión facilitaría o logro das súas reivindicacións. É o caso de “Casa de Espanha”, “Centro Espanhol”, “Centro Gallego” e “Centro Democrático Español”. Por outra banda, a “Casa de Galicia – Hogar Espanhol”, o “Instituto regional Valenciano”, o “Círculo Cervantino” e o “Centro Asturiano”, deciden unirse e crean unha nova entidade chamada “Centro Espanhol de Sâo Paulo”, coa idea de crear un club moderno. Pero como a marcha da “Sociedade hispano brasileira de socorros mútuos, instruçâo e recreio” era xa un éxito, acaban por integrarse nela en 1976.
Edita como voceiro social a revista “Alborada” que se distribúe gratuítamente entre os socios.
Hoxe en día esta sociedade é un centro cultural e social que representa a España e a súa cultura ante a sociedade paulista e brasileira.