Área de identidade
Código(s) de referencia
Título
Data(s)
- 1921-01-30 - 1982-07-25 (Creación)
Nivel de descrición
Extensión e medio
15 microfichas con libros de actas
4 microfichas con libros de rexistro de socios
9 microfichas con expedientes de escolas
1 microficha cun inventario de útiles
20 microfichas con correspondencia
1 carpeta con documentación orixinal
Área de contexto
Nome do/a creador/a
Historia administrativa
En xaneiro de 1921 aparece no "Correo de Galicia" un chamamento para os veciños das parroquias de Lalín co fin de reunirse no local da "Federación Agraria de la Estrada" para tratar da constitución dunha sociedade auxiliar dos agricultores que existen neste concello e ao mesmo tempo fomentar a actuación das mesmas no partido de Lalín. O 30 de xaneiro do ano 1921 tivo lugar a reunión da que saíu creado o "Comité auxiliar de las sociedades agrícolas y culturales del Partido de Lalín en Buenos Aires". Entre os seus promotores da idea destacaban Avelino González, Victorino González, Antonio Castro Santomé (primeiro presidente), Jesús Blanco, José Parada, Francisco Cacheda e Ramón González Vijide.
Como lema da entidade está o de "auxiliar y de fomento de sociedades agrarias y culturales en el partido". Esta declaración de principios fixa a súa orientación agrarista e progresista.
Entre os seus fins está a creación de escolas, tantas como lles sexa posibles e tamén auxiliar economicamente ás xa existentes; ademáis contemplan axudar moral e materialmente aos campesiños galegos e auxiliar aos seus asociados.
En febreiro de 1922, en asamblea votan a creación de tres escolas: en Gresande (inaugurada ese mesmo ano con 116 alumnos), en Dousión e en Silleda e aproban un regulamento para o seu funcionamento, implantando as seguintes materias: lingua castelán, lectura, escritura e gramática, aritmética, xeografía e historia, historia natural, nocións de xeometría, de ciencias químicas e naturais, de historia e fisioloxía humana, moral, debuxo, traballos manuais, agricultura, exercicios corporais e principios de dereito e instrucción cívica.
A finais de 1923 inaugura unh escola na parroquia de Prado, chamada "Curros Enríquez", á que concurriron 89 alumnos de ambos sexos aos que facilitan gratuitamente todo o material escolar.
A escola de Gresande chamouse "Ramón González Vigide", un dos promotores da fundación da entidade.
Nestas escolas impartíanse clases nocturnas para adultos que deron moi bos resultados.
En 1924 envía cartos para o sostemento da escola da parroquia de Bendoiro.
En 1936 toma posición polo Goberno republicano a través de numerosos manifestos e envía fondos de axuda para as vítimas da guerra e as súas familias.Tras o triunfo franquista denuncia, a través do xornal Galicia, voceiro da Federación de Sociedades Galegas, a represión do novo réxime e fai un chamamento á colaboración de todos os emigrantes demócratas para axudar os perseguidos.
Nos anos 50 e 60, a súa influencia na colectividade vai mudando e defende posturas máis moderadas politicamente.
O 25 de xullo de 1982 lévase a cabo a fusión das sociedades da comarca do Deza en Bos Aires: "Hijos del Partido de Lalín", "Hijos de Silleda", "Unión del Partido de Lalín" e "Hijos del Ayuntamiento de Golada y sus contornos", creando unha unha nova entidade denominada "Centro Lalín de Buenos Aires".
Repositorio
Historia do arquivo
Fonte inmediata de adquisición ou transferencia
Área de contido e estructura
Alcance e contido
Este fondo contén a seguinte documentación:
Conservada en formato microficha:
Libro de actas das reunións da Comisión Directiva (1943-1962)
Libros de actas das reunións das Asembleas de Socios (1954-1962, 1966-1967)
Libros de actas das reunións da Comisión de Festas (1954-1962, 1966-1967)
Libros de actas das reunións de varias comisións (1938-1939, 1943-1944)
Inventario de útiles de escolas financiadas pola sociedade dos anos 1922-1923 e documentación dos anos 1928-1929
Correspondencia dos anos 1940-1953
Libros de rexistro de socios dos anos 1921-1925, 1943 e 1947 e de matrícula de socios do ano 1957
Conservada en formato papel:
Libros de actas das reunións das Asembleas de Socios (1939-1963)
Proxecto de "Comité Español de Acción Republicana y Civil en la República Argentina" presentado o día 17 de marzo de 1925
Libros de actas das reunións da Comisión de Festas (1961-1977)
Libro coas actas e sinaturas dos membros nas reunións da Subcomisión de Festas (1932-1946)
Libros de actas e demáis documentación da Comisión Campo de Recreo (1943)
2 programas educativos para as escolas financiadas pola sociedade, Regulamento publicado no ano 1922, e traballos dos alumnos que inclúen mapas, debuxos, etc.
Carta enviada a Manuel Sánchez Gresande (1923)
Libros de rexistro de socios dos anos 1921-1943 e 1971
Fichas de socios dos anos 1967-1968
Libro de contabilidade dos anos 1950-1971
Documentos editados pola sociedade durante os anos 1926-1954: 1 cartaz e 4 folletos
Recortes de prensa no "Diario Español" publicados con motivo da velada artística e danzante do 25 de maio de 1946, polo 25º aniversario da sociedade
Comunicacións e manifestos dos anos 1936-1954 dirixidos á colectividade galega en Bos Aires, aos residentes de Lalín e aos electores e afiliados da "Federación de Sociedades Gallegas"
Convite ao Gran Festival Lalinense
Informe da Comisión Directiva sobre o exercicio financieiro 1947-1948
Memoria elaborada pola sociedade ao cumplirse o 25º aniversario da súa creación
Conservada en formato dixital:
Correspondencia dos anos 1941-1942
Conservada en formato microfilme:
Correspondencia dos anos 1940-1942
Libros de rexistro de socios dos anos 1922-1935
Valorización, destrucción e programación
Acumulacións
Aberto a novos ingresos
Sistema de arranxo
Área de condicións de acceso e uso
Condicións que rixen o acceso
Consulta en sala para investigadores e demais persoas interesadas na temática migratoria
Condicións
O material que está en formato microficha non se pode reproducir por cuestións técnicas. O resto da documentación permítese reproducir.
Idioma do material
- Español
Escritura do material
- latino
Notas de lingua e escritura
Características físicas e requerimentos técnicos
Os documentos en microfichas precisan dun lector, que se pon a disposición dos investigadores.
Instrumentos de descrición
Área de materiais relacionados
Existencia e ubicación de orixinais
A propia institución
Existencia e localización de copias
Arquivo da Emigración Galega - CdC
Unidades de descrición relacionadas
Área de notas
Identificador(es) alternativo(s)
Puntos de acceso
Lugares
Persoas e entidades
Puntos de acceso xénero/forma
Área de control da descrición
Identificador da descrición
Identificador da institución
Regras e/ou convencións usadas
NOGADA
Estado de elaboración
Nivel de detalle
Datas de creación revisión eliminación
Creado por Adriana Cousillas o 13/03/2019
Idioma(s)
- galego
Escritura(s)
- latino