Subserie 05 - Alma Gallega : Órgano oficial de Casa de Galicia

Área de identidade

Código de referencia

ES GA 15078 ACCG AEG-01-AE-UR-CaGa-07-01-05

Título

Alma Gallega : Órgano oficial de Casa de Galicia

Data(s)

  • 1934 - 1967 (Creación)

Nivel de descrición

Subserie

Extensión e medio

1 revista

Área de contexto

Nome do creador

(1917-10-01 ata a actualidade)

Historia administrativa

Respondendo á iniciativa de José Mª Barreiro, e cunha intensa campaña previa na súa revista "Tierra Gallega", un grupo de galegos residentes na capital uruguaia reuníronse nunha asemblea o día 4 de agosto de 1917. Todos eles desexaban "buscar o rexurdemento da colectividade e a unión de todos os galegos". Este foi o acto precursor da "Casa de Galicia".
Esta entidade naceu como unha sociedade de instrución, recreo, beneficencia, sanidade e protección ao traballo dos galegos que residían no país, seguindo un pouco o exemplo da creación do Centro Gallego da Habana.
A súa primeira xunta directiva estaba integrada por: presidente, Marcial Yáñez; vicepresidentes, Severino Barcala e Pablo García; tesoureiro, Casiano Estévez San Román; vicetesoureiro, Antonio Caamaño; secretario, José María Barreiro e vicesecretario, Jesús Alonso.
Segundo os sesus estatutos o obxectivo da nova entidade foi: "Art. 1º.- (...) una sociedad eminentemente gallega y tiene por objeto: a) fomentar la unión entre gallegos y sus descendientes; b) porporcionar a sus asociados beneficencia, instrucción, fiestas, trabajo y asistencia médica, a domicilio dentro del Departamento de Montevideo o en sus dependencias sociales, y en el interior del país de acuerdo con lo dispuesto en el Artículo 148, dentro de los límites y alcances que fijen las Leyes y disposiciones reglamentarias vigentes.
Art. 2º .- Además de los fines que quedan expresados, "Casa de Galicia", por la razón de su nombre y de los elementos que la forman propenderá, dentro de los recursos y los ingresos especiales o extraordinarios que la Junta Directiva allegue con tal propósito, a lo siguiente: a) honrar a Galicia y fomentar su conocimiento en este país, por los medios que crea más convenientes; b) subvencionar la cultura gallega, promoviéndola entre propios y extraños; c) enaltecer a todas las personas, gallegas o no, que de una forma eminente hayan prestado algún servicio a Galicia; d) procurar el mayor bienestar de la colectividad y defenderla cuando fuere necesario; e) apoyar eficazmente toda acción de progreso que se emprenda a favor de Galicia; f) la sociedad sostendrá relaciones con las entidades regionales establecidas en Galicia o fuera de ella".
Xa no ano da súa fundación inauguran a súa sede social que conta con amplios salóns e fundan o grupo folclórico da entidade, que actuará en todas as reunións festivas da colectividade. O edificio está situado na Avenida 18 de Julio, e conta con amplios salóns, onde se reúnen os socios para as súas actividades sociais e recreativas, secretaría, biblioteca, aulas onde se impartían e imparten cursos de diversa índole a todos os socios. Dispón de catro plantas onde teñen instalados un bar, un restaurante, varios salóns e unha biblioteca "Alfonso R. Castelao", con máis de 7.500 volúmenes de carácter xeral, pero ademáis posúe unha biblioteca técnico-médica "Manuel Albo", con máis de 30.000 volúmenes. Tamén colecciona casetes con voces de personalidades da historia, a arte e a política de España, cos seus correspondentes estudos de grabación e reprodución.
A sección de instrucción destacou sempre pola importancia do seu cometido, representado no pasado pola escola nocturna á que podían concurrir os socios e os seus fillos. Cos anos chegou a ter un instituto de ensinanza na cuarta planta do edificio social, chamado "Manuel Curros Enríquez", con sete profesores en nómina e 300 alumnos, que podían recibir clases de contabilidade, mecanografía, taquigrafía, inglés ou corte e confección.
A beneficencia foi practicada intensamente por esta entidade: moitos paisanos desvalidos, enfermos e sen recursos atoparon na institución o socorro e axudas necesarias e tamén o pago das pasaxes de retorno se o precisaban.
Os servizos sanitarios sempre foron unha prioridade para as directivas do centro: ademais de centros sanitarios e consultorios de saúde, tamén atendían a domicilio aos socios que o precisaban. En 1918 José Mª Barreiro, presidente da entidade, ofreceu ao Dr. M. Albo a direción da Quinta de saúde ou sanatorio de "Casa de Galicia". Este centro sanitario-hospitalario foi medrando e incorporando progresivamente servizos; en 1929, inaugúrase unha policlínica e un pavillón de repouso para mulleres e no ano 1935 constrúen un Sanatorio con todas as modalidades. Hoxe en día toda a atención sanitaria e hospitalaria está integrada no sistema de saúde uruguaio, tratándose dun dos hospitais máis modernos do país, tal como se pode ver na súa páxina web (http://www.casadegalicia.org.uy/) onde aparecen todas os servizos e especialidades ás que poden optar os seus socios.
A sección mutualista da entidade ofrece numerosos beneficios para os socios.

Historia arquivística

Fonte inmediata de adquisición ou transferencia

Área de contido e estrutura

Alcance e contido

Revista societaria centrada na información das súas actividades sociais por seccións (sanidade, beneficencia, educación, etc.), reprodución da memoria social (balance de caixa, listados de socios, estatísticas médicas, composición da directiva, inventarios xerais, balances económicos, descrición de actividades, etc.). O resto da revista aborda diferentes temas galegos (cultura, xeografía, literatura, personaxes ilustres), comentarios de libros galegos, sección humorística e colaboracións literarias.

Números conservados en formato dixital:

Fondo Xesús Canabal:
1922: outubro (n. extra. dedicado a Concepción Arenal)
1927: novembro
1935: [n.s.] n. 1
1937 (n. extra 20º aniversario)
1964: febreiro

Números conservados en formato papel:

Facsímil:

1922: outubro (n. extra. dedicado a Concepción Arenal)
1927: novembro
1941: xullo

Orixinal:

1936: n. 2
1945: decembro (n. extra. 28º aniversario)
1960: xaneiro

Valorización, destrucción e programación

Acumulacións

Aberto a novos ingresos

Sistema de arranxo

Área de condicións de acceso e uso

Condicións que rixen o acceso

Consulta en sala para investigadores e demais persoas interesadas na temática migratoria

Condicións

Permítese a súa reprodución dixital ou reprográfica

Idioma do material

  • Español

Escritura do material

  • latino

Notas de lingua e texto

Características físicas e requerimentos técnicos

Instrumentos de descrición

Área de materiais relacionados

Existencia e ubicación de orixinais

Biblioteca da Real Academia Galega
1964: n. ? (feb)
Biblioteca Xeral da USC (U 11)
1954: oct

Existencia e localización de copias

Unidades de descrición relacionadas

Descricións relacionadas

Área de notas

Nota

No número extraordinario de xullo de 1941 o subtítulo é: revista de Casa de Galicia

Identificador(es) alternativo(s)

Puntos de acceso

Persoas e entidades

Puntos de acceso Xénero/Forma

Área de control da descrición

Identificador da descrición

Identificador da institución

Regras e/ou convencións usadas

NOGADA

Estado de elaboración

Borrador

Nivel de detalle

Parcial

Datas de creación revisión eliminación

Creado por Adriana Cousillas o 02/05/2019

Idioma(s)

  • galego

Escritura(s)

  • latino

Fontes

Área de acceso

Persoas e organizacións relacionadas

Xéneros relacionados

Lugares relacionados

Almacenamento físico

  • Cartafol: AE/Rev/URU-2/II/Car-4