Salvador Rey Rodríguez, nado en Ourense no 1927 e finado na mesma cidade o 1 de abril de 1995, foi un médico e político galego. Era fillo de Salvador Rey Larramendi, popular médico ourensán. Salvador casaría no ano 1955 con María Mercedes Suárez Mallón, filla do médico Ramón Suárez Vence. Con Mercedes tería dous fillos: Salvador, que tamén seguiu a profesión de médico, e Pedro, economista.
No tocante á súa ocupación como médico, licenciouse na Universidade de Santiago de Compostela no ano 1951, e posteriormente especializouse en Pulmón e Corazón en Madrid no ano 1953. Comezou practicando a medicina no barrio da Ponte, no que xa exercera o seu pai, colaborando tamén como cirurxián co doutor Juan Raposo no sanatorio Santa Cristina. Participou activamente nas campañas antituberculosas dos anos 60, obtendo praza no sanatorio de Piñor. A principios dos anos 70, e compaxinando o seu traballo no Servizo de Urxencias, obtivo praza de inspector médico. Consecuentemente, foi designado director da Residencia Sanitaria e xefe provincial de Institucións Sanitarias. Tamén asumiu a delegación do INSALUD na provincia de Ourense. Os seus derradeiros anos en activo pasounos dirixindo a Unidade Médica de Valoración de Incapacidades (UMVI).
Como galeguista e home comprometido con Galicia, tomou conciencia de Galicia ao seu paso pola Universidade, principalmente a través do contacto con algún dos herdeiros do republicano Partido Galeguista. En 1950, con 23 anos, formou parte do grupo fundacional da Editorial Galaxia, vehículo escollido polos vellos galeguistas para facer compatible a defensa da idea de Galicia, e a súa cultura, coa represión e censura franquistas. Nese mesmo ámbito cultural podemos encadrar o seu relevante papel nas conversas coa Igrexa para regularizar o oficio das misas en galego. Así mesmo, foi tamén un dos fundadores en 1967 da Agrupación Cultural Auriense, foco de difusión da cultura galega en Ourense. Por outra parte foi un dos fundadores, en 1976, do Museo do Pobo Galego, ademais de artífice de iniciativas como Escola Aberta, Premio da Crítica Galicia no ano 1980.
Por último, aínda que nunca se sentiu un político, o certo é que os contactos cos vellos galeguistas, moitos deles represaliados, a súa idea de Galicia e a represión sobre a lingua e a cultura galegas, así como o seu papel de médico “humanista” nun barrio humilde, levárono a participar na fundación, no ano 1963, do Partido Socialista Galego (PSG). En 1977 encabezou a lista ourensá do PSG ás primeiras eleccións democráticas. Posteriormente, foi deixando a política activa para dedicarse en exclusiva ás súas responsabilidades profesionais.

Esta sociedade foi creada polos emigrantes da Fonsagrada residentes nesta capital a fin de crear vínculos de fraternidade, compañerismo, ilustración, mutualismo, recreo e canto fose de conveniencia aos seus asociados e ao chan patrio: "... crear un centro que nos sirva, además de la expansión lícita y honesta de protección, guía y ayuda mutua en todos los ordenes de la vida" ("Correo de Galicia", nº 1013).
Foron fundadores desta entidade: Bernardino López Pardo, primeiro presidente social, Leonardo Linares, Baldomero Álvarez, Antonio Álvarez, Manuel López Fernández, José María López, Manuel Álvarez e Marcelino Lastra.
Ao pouco de ser fundada esta entidade pasa unha etapa de crise e de parón social. En 1928 nega mediante un comunicado noticias referentes a súa disolución e manifesta que coa chegada de novos socios está nunha etapa de reorganización e florecimento social, que se consolida en 1929.
En 1930, organiza un pic-nic a total beneficio da creación dunha sala de hospital no seu partido xudicial.
En 1931 durante a celebración do seu 6º aniversario social e nos discursos durante a festa celebrada os seus directivos fan fincapé na existencia de dúas sociedades co mesmo nome, fundadas e sostidas ambas as dúas por coterráneos e cos mesmos fins, abogando finalmente pola fusión de ambas.
En outubro de 1935 por iniciativa da Sociedad de Castroverde e conxuntamente coas de Baleira, Pol e Salvaterra de Miño, organizan unha velada artística e danzante co obxeto de estreitar vínculos e propender nesa forma ao achegamento das sociedades rexionais sitas na capital.
En 1936, fusiónase co "Orfeón Fonsagrada" e pasa a denominarse "Unidos de Fonsagrada y sus distritos".
En xaneiro de 1938 nomean un Comité para tratar a unificación das sociedades de Baleira, Castroverde e Fonsagrada.
En 1943, pasarán a integrar o Centro Lucense de Buenos Aires.

En xaneiro de 1927 o "Centro Vivariense" de Bos Aires sofre unha escisión por disensións sobre a pertenza ou non da sociedade á "Federación de Sociedades Gallegas": os fillos deste partido pertencentes ao concello de Riobarba sepáranse da entidade e forman unha nova sociedade denominada "Sociedad Residentes del Municipio de Riobarba". Este grupo opoñíase a súa inclusión na Federación, sendo partidarios da fusión a calquer precio co "Centro Hijos del Partido de Vivero". Nunha reunión celebrada na rúa Moreno, nº 1015, foi escriturada a primeira acta fundacional, nomeándose a primeira comisión organizadora, formada por José Cobelo, Vicente Paz, Esteban Prieto, Modesto Ferreiro, José Rodríguez, Vicente Pena, José Pérez e Daniel Pego.
Esta sociedade cultural, de protección e recreo tiña como finalidade agrupar no seu seo a todos os residentes do concello de Riobarba que residisen na capital arxentina; difundir a solidariedade e o espíritu societario entre os seus asociados; contribuir ao fomento da cultura e a instrucción na súa terra natal, procurando que a ningunha parroquia ou aldea lle faltase escolas; fomentar a cultura entre os socios e o coñecemento de Galicia; socorrer moral e materialmente aos socios, en caso de enfermidade, desgracia ou falecimento e repatrialos, si fose necesario e carecesen de recursos; asumir a defensa dos coterráneos tanto na Arxentina como en Riobarba, que por calquer circunstancia, fosen víctimas dunha inxusticia; procurar amparo e dirección ao emigrado do municipio que chegase á Sociedade; neste caso as mulleres serán atendidas con preferencia; realizar polo menos dous festivais cada ano, co obxeto de esparcimento y de poñer en contacto aos connaturais.
No ano 1933 e coa súa axuda o pósito de pescadores do Vicedo consiguen crear unha escola nesta parroquia. Tamén contribuíron con numerosas subscricións abertas para casos de mellora do seu concello natal como por exemplo o envío de 100 pesetas anuais ao pósito de Vicedo, subvención suspendida tras a guerra civil.

Esta sociedade foi fundada polos emigrantes naturais do concello de Forcarei residentes na Arxentina, coa finalidade de «ver desterrado de Galicia ese resto de vergüenza que se llama analfabetismo».
Nos seus primeiros estatutos defínese como unha asociación laica que ten como obxecto a fundación de escolas no seu concello natal, que dotaría con mobiliario e material educativo. Contemplan a súa colaboración económica para a construción de camiños e pontes nas parroquias do concello e de edificios que funcionasen como cooperativas agrícolas. Outra das súas finalidades foi a loita pola modernización e progreso da súa terra, co fomento da industria, a construción de fábricas de electricidade e forza motriz para usos industriais, de muíños modernos e de granxas agropecuarias, de canles de rego ou de cemiterios civís. Hai tamén unha defensa da saúde dos seus veciños, con envíos de cartos para a creación de sociedades de socorros mutuos que ofertasen servizos médicos e de farmacia.
Entre os seus fundadores podemos citar a Manuel Campos Couceiro, presidente da entidade en varias ocasións, Manuel Muras ou Enrique Chamosa.
En 1923, edita un voceiro social, con carácter mensual, baixo o título de "Umia y Lérez", que foi dirixido por Pedro Campos Couceiro e Manuel Pichel.
En 1927, co envío de 15.000 pesetas e dos planos arquitectónicos, comezan as obras do seu edificio escolar no lugar de Levoso (parroquia de Quintillán), nun soar cedido polos veciños. Esta escola de ensino primario foi inaugurada a finais de 1928.
En 1932, fai un donativo á subscrición Pro-Estatuto de Galicia auspiciada pola O.R.G.A.

Esta entidade naceu coa finalidade de dar asistencia sanitaria aos españois enfermos de tuberculose que residían na cidade de Bahia. Foi fundada por un grupo de 124 galegos, membros destacados da colectividade residente na Bahia, moitos deles naturais da provincia de Pontevedra. Esta entidade ao longo da súa historia converteuse nun dos mellos centros hospitalarios e asistenciais do norte de Brasil.
O 1 de xaneiro de 1885, tras varias reunións, foi fundada a “Sociedade Espanhola de Beneficência” de Bahia, con sede no Campo dos Mártires, onde se atopaba o "Centro de Saúde Ramiro de Azevedo".
A súa primeira directiva estaba integrada polos seguintes socios: como presidente, Luis Velasco; vicepresidente, Manuel Martínez Vidal; secretario, José Cavadas Amoedo; tesoureiro, Joaquín Garrido Avila; procurador, José Piñeiro Rubianes e como vogais/directores: Domingo Antonio Alvarez, Joaquin Corujeira Domínguez, Manuel Soto Fernández, José Pérez López, José Freaza Garrido e Domingo Piñeiro Garrido.
Nos primeiros tempos a sociedade prestaba soamente asistencia médica a domicilio, ata que no ano 1897, mercou un solar no que se construíría o primeiro centro sanitario da sociedade. Conforme aos documentos existentes no seu arquivo, o censo da época acusaba a existencia de mil españois (cun 90% de galegos) na Bahia, moitos dos cales recurrían ao hospital para tratar doenzas físicas de todo tipo, pero principalmente tuberculose.
Ademais a institución prestaba aos seus asociados axuda financieira, pensións en casos de necesidade, pagaba funerais e pasaxes de retorno para Galicia etc.
O historiador Jeferson Bacelar sinala na súa obra sobre a entidade: “Ademais dos servizos prestados, que ía dende a atención hospitalaria ao auxilio financieiro, a Beneficencia se constituíu, dende a súa creación, nun grupo de poder e no órgano de maior representación da colonia galega na vida da cidade”. O seu desenvolvemento e as súas variadas formas de actuación social dan testemuña da crecente influencia do crecemento material e económico da colectividade. Socios como Manuel Martínez Vázquez, Manuel Falcón Mariño, Francisco Hermida Oubiña, Juan Manuel Albán Garrido e tantos outros, formaban parte da elite da sociedade bahiana.
En 1910 comezou a tomar máis importancia construíndo a súa primeira enfermería con capacidade para noventa camas.
En 1911, Alfonso XIII concedeulle o título de "Real Sociedade", autorizando o uso do escudo de armas reais en todos os seus documentos.
A partir deste ano son sucesivas as ampliacións nos seus diversos sectores, tanto en construción como en servizos médicos dentro das súas posibilidades económicas. De 1920 a 1925 amplían o hospital e neste ano é recoñecido o seu sanatorio como "Entidade Pública Estadual" polo goberno do estado.
Neste ano efectuáronse as 3 primeiras cirurxias polo Dr. Antonio Borja, inaugurándose así unha nova época para hospital, cun réxime de pensionado para pacientes de clínica privada.
En 1956 constrúen o pavimento do centro cirúrxico, co equipamento correspondente. Entre 1961 e 1964 levouse a cabo unha das obras máis destacadas: a construción do pavillón "C". En 1967 dispón dun novo pavillón onde se sitúa o centro radiolóxico, laboratorio de análises clínicas, e a capela.
O Hospital ata 2012 continuou medrando e facendo obras varias para a súa modernización, sempre atendendo a ese carácter benéfico e mutual que o caracteriza dende a súa fundación. En 2014, un forte endebedamento, obriga a sociedade de beneficencia a pechar as súas instalacións. A día de hoxe continúa pechado e sen visos de solucionarse.

O 30 de setembro de 1906 inaugurase oficialmente, no salón da coruñesa Reunión Recreativa e Instrutiva de Artesáns, a Real Academia Galega, que xa fora constituída o 4 de setembro de 1905. No acto conflúen os dous vieiros principais do galeguismo naquela altura. O primeiro deles, agrupado arredor de Manuel Murguía, representa a continuidade do programa do Rexurdimento e do Rexionalismo, mentres que o segundo proviña da vizosa comunidade de emigrantes galegos en Cuba onde naceu, en 1905, a Asociación Iniciadora e Protectora da Academia Galega. A Asociación Iniciadora foi a principal fornecedora das remesas precisas para acometer os gastos da fundación e sostemento da Academia e tivo por obxecto, segundo o seu propio regulamento: "darlle unidade ao idioma galego mediante a publicación dunha gramática e un dicionario". A figura senlleira do litógrafo de orixe ferrolá, Xosé Fontenla Leal, apadriñado polo prestixio intelectual de Curros Enríquez, foi fundamental na organización e bo resultado deste proxecto.
Os anos de Murguía, 1906-1923:
Baixo o gran prestixio persoal e intelectual de Manuel Murguía, a Academia vive a súa idade de ouro. Dá comezo unha intensa actividade organizando numerosos actos culturais e celebrando frecuentes plenarios por todo o País. É agora tamén cando se acordan as bases para a elaboración do dicionario que empeza a ser publicado por entregas entre 1912 e 1928, ou se conseguen ampliar as dependencias da Academia grazas ao seu traslado ata o edificio do Concello en María Pita. Pero, sobre todo, neste período encétase a publicación do Boletín da Real Academia Galega, do que se chegaron a editar 149 números en vida de Murguía. Coa súa morte o 1 de febreiro de 1923, aos noventa anos, o primeiro Presidente deixa como legado unha Academia forte, ben organizada e cun camiño ante si rigorosamente trazado.
Entre Murguía e a República, 1923-1936
Nesta segunda etapa, ocupan sucesivamente a presidencia Andrés Martínez Salazar (1923), Francisco Ponte Blanco (1923-1926), Eladio Rodríguez González (1926-1934) e Manuel Lugrís Freire (1934-1935). A inesperada e precoz morte do prestixioso investigador e editor Martínez Salazar, considerado o herdeiro natural de Murguía, supón un importante revés para a Academia, agravado pola suspensión das remesas procedentes de Cuba e a instauración da ditadura de Primo de Rivera. Aínda así, a incorporación de importantes persoeiros da nova xeración galeguista, como Otero Pedrayo, Vicente Risco, Castelao e Antón Villar Ponte, xunto coa axuda económica chegada da recentemente constituída Asociación Iniciadora e Protectora da Academia Galega de Bos Aires, semellaba augurar un espléndido porvir para a nosa institución tronzado, traxicamente, polos sucesos de 1936.
Os anos escuros, 1942-1977:
Tras a Guerra Civil, a Academia entra nun estado de semiclandestinidade, moi próximo ao da súa desaparición definitiva. Sometendo a silencio, exilio ou morte á parte máis consciente do galeguismo republicano, o réxime franquista só tolera unha continuidade simbólica e testemuñal da Academia, que non volve constituírse formalmente ata o ano 1943, so a presidencia de Manuel Casás. Malia todo, a entrada na Academia de intelectuais procedentes do chamado "Grupo Galaxia" daralle un novo pulo á institución. Así, por iniciativa de Francisco Fernández del Riego, Manuel Gómez Román e Xesús Ferro Couselo dá comezo en 1963, durante a presidencia de Sebastián Martínez-Risco, a celebración do Día das Letras Galegas. Desta maneira, e coincidindo co centenario da publicación de Cantares Gallegos, inaugúrase a conmemoración máis importante da nosa cultura e de maior repercusión social.
Na democracia, 1977-1997:
Da longa presidencia de Domingo García-Sabell podemos destacar diversos feitos de importancia histórica, como o Acordo Ortográfico de 1982, o recoñecemento á RAG na Lei de Normalización Lingüística, a creación do Seminario de Lexicografía -no seo do cal se elaboraría o primeiro dicionario monolingüe da RAG- ou, máis tarde, do Seminario de Sociolingüística, que se encargaría da realización do Mapa Sociolingüístico de Galicia, entre outras achegas. É tamén neste tempo, en 1978, cando se completa o traslado da Academia desde as dependencias municipais ata a súa actual sede no número 11 da rúa Tabernas.
Cara á actualidade:
Os catro anos de presidencia de Francisco Fernández del Riego, entre 1997 e o 2001, supuxeron unha apertura sen precedentes na historia da Academia. Durante este período, ingresaron na institución intelectuais de prestixio procedentes dos diversos ámbitos culturais ou científicos, mais, sobre todo, renovouse a vontade de servizo ao País e de participación nos debates do seu tempo. Xa na presidencia de Xosé Ramón Barreiro, proseguiuse a liña de diálogo e asunción de responsabilidades marcada polo seu predecesor. O resultado deste compromiso concretouse en feitos como o Acordo Ortográfico de 2003. Unha vontade de compromiso e implicación na defensa da lingua e cultura de Galicia que pretende ser o constante propósito da Real Academia Galega para o século que comeza.