Subserie 01 - Gazeta da saúde : Real Sociedade Espanhola de Beneficência

Esta entidade naceu coa finalidade de dar asistencia sanitaria aos españois enfermos de tuberculose que residían na cidade de Bahia. Foi fundada por un grupo de 124 galegos, membros destacados da colectividade residente na Bahia, moitos deles naturais da provincia de Pontevedra. Esta entidade ao longo da súa historia converteuse nun dos mellos centros hospitalarios e asistenciais do norte de Brasil.
O 1 de xaneiro de 1885, tras varias reunións, foi fundada a “Sociedade Espanhola de Beneficência” de Bahia, con sede no Campo dos Mártires, onde se atopaba o "Centro de Saúde Ramiro de Azevedo".
A súa primeira directiva estaba integrada polos seguintes socios: como presidente, Luis Velasco; vicepresidente, Manuel Martínez Vidal; secretario, José Cavadas Amoedo; tesoureiro, Joaquín Garrido Avila; procurador, José Piñeiro Rubianes e como vogais/directores: Domingo Antonio Alvarez, Joaquin Corujeira Domínguez, Manuel Soto Fernández, José Pérez López, José Freaza Garrido e Domingo Piñeiro Garrido.
Nos primeiros tempos a sociedade prestaba soamente asistencia médica a domicilio, ata que no ano 1897, mercou un solar no que se construíría o primeiro centro sanitario da sociedade. Conforme aos documentos existentes no seu arquivo, o censo da época acusaba a existencia de mil españois (cun 90% de galegos) na Bahia, moitos dos cales recurrían ao hospital para tratar doenzas físicas de todo tipo, pero principalmente tuberculose.
Ademais a institución prestaba aos seus asociados axuda financieira, pensións en casos de necesidade, pagaba funerais e pasaxes de retorno para Galicia etc.
O historiador Jeferson Bacelar sinala na súa obra sobre a entidade: “Ademais dos servizos prestados, que ía dende a atención hospitalaria ao auxilio financieiro, a Beneficencia se constituíu, dende a súa creación, nun grupo de poder e no órgano de maior representación da colonia galega na vida da cidade”. O seu desenvolvemento e as súas variadas formas de actuación social dan testemuña da crecente influencia do crecemento material e económico da colectividade. Socios como Manuel Martínez Vázquez, Manuel Falcón Mariño, Francisco Hermida Oubiña, Juan Manuel Albán Garrido e tantos outros, formaban parte da elite da sociedade bahiana.
En 1910 comezou a tomar máis importancia construíndo a súa primeira enfermería con capacidade para noventa camas.
En 1911, Alfonso XIII concedeulle o título de "Real Sociedade", autorizando o uso do escudo de armas reais en todos os seus documentos.
A partir deste ano son sucesivas as ampliacións nos seus diversos sectores, tanto en construción como en servizos médicos dentro das súas posibilidades económicas. De 1920 a 1925 amplían o hospital e neste ano é recoñecido o seu sanatorio como "Entidade Pública Estadual" polo goberno do estado.
Neste ano efectuáronse as 3 primeiras cirurxias polo Dr. Antonio Borja, inaugurándose así unha nova época para hospital, cun réxime de pensionado para pacientes de clínica privada.
En 1956 constrúen o pavimento do centro cirúrxico, co equipamento correspondente. Entre 1961 e 1964 levouse a cabo unha das obras máis destacadas: a construción do pavillón "C". En 1967 dispón dun novo pavillón onde se sitúa o centro radiolóxico, laboratorio de análises clínicas, e a capela.
O Hospital ata 2012 continuou medrando e facendo obras varias para a súa modernización, sempre atendendo a ese carácter benéfico e mutual que o caracteriza dende a súa fundación. En 2014, un forte endebedamento, obriga a sociedade de beneficencia a pechar as súas instalacións. A día de hoxe continúa pechado e sen visos de solucionarse.